رفع مشکل ارتباط توکن امضای دیجیتال epass3003 با سامانه: از تشخیص خطا تا راه‌حل
فرحناز احسانی، شرکت رهسا
4 دقیقه مطالعه | 7 آذر 1403
گاهی اوقات کاربران با مشکلاتی در ارتباط توکن امضای دیجیتال epass3003 با سامانه مواجه می‌شوند که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد. اولین قدم تشخیص منبع مشکل است. ممکن است مشکل از توکن باشد؛ برای مثال، خرابی فیزیکی یا نیاز به به‌روزرسانی درایور آن. همچنین، احتمال دارد که مشکل از سمت سامانه باشد؛ مثلاً ناسازگاری نرم‌افزاری یا خطاهای سیستمی که مانع از برقراری ارتباط صحیح می‌شوند. علاوه بر این، تنظیمات نادرست رایانه شما نیز می‌تواند عامل مهمی در بروز این مشکلات باشد.
این مقاله راهنمای قدم به قدم تشخیص خطا را به شما ارائه می‌دهد تا بتوانید منبع اصلی مشکل را شناسایی کرده و نسبت به رفع آن اقدام نمایید.
در انتهای مقاله یک روندنما (فلوچارت) تهیه کردیم که شما می‌توانید آن را چاپ کرده و هر موقع در ارتباط با سامانه با مشکل برخورد کردید، مراحل عیب‌یابی را دنبال کنید. با ما همراه باشید تا تمامی مراحل رفع مشکل ارتباط با سامانه را مرور کرده و اطمینان حاصل نمایید که توکن امضای دیجیتال شما بدون هیچ مشکلی کار می‌کند.
فهرست مطالب
مشکلات رایج ارتباط توکن امضای دیجیتال epass3003 با سامانه
مشکلات رایج توکن امضای دیجیتال می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، اما با شناخت و بررسی دقیق این مسائل، می‌توان به راحتی آنها را برطرف کرد. در ادامه به برخی از این مشکلات و راه‌حل‌های پیشنهادی برای هر یک می‌پردازیم:
- یکی از اولین گام‌ها در رفع مشکلات توکن امضای دیجیتال، بررسی اتصال فیزیکی است. اطمینان حاصل کنید که توکن به درستی به پورت USB متصل شده و هیچ گونه خرابی فیزیکی وجود ندارد
- در مرحله بعد، مطمئن شوید که درایور توکن epass3003 به درستی نصب شده باشد. اگر مشکل همچنان پابرجاست، ممکن است ادمین شبکه شما دسترسی نصب برنامه را به شما نداده باشد یا نیاز باشد تا درایور توکن را دوباره نصب یا به روزرسانی کنید
- تست نرم افزار مدیریت توکن ePass3003TokenManager نیز یکی دیگر از مراحل مهم است. نرم‌افزار مدیریت توکن باید بدون اشکال اجرا شود و توانایی شناسایی و ارتباط با توکن را داشته باشد
- گواهی الکترونیکی ذخیره شده در توکن شما نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. اطمینان حاصل کنید که نوع و اعتبار گواهی توکن شما صحیح بوده و منقضی نشده باشد
- همچنین بررسی پیش‌نیازهای نرم‌افزاری سامانه ضروری است؛ چرا که ممکن است برخی از نرم‌افزارها یا به‌روزرسانی‌های لازم بر روی رایانه شما نصب نشده باشند که موجب بروز اشکالات فنی سامانه می‌شود
- در نهایت، تنظیمات امنیتی سیستم مانند فایروال و آنتی ویروس رایانه را نیز مورد بررسی قرار دهید. گاهی اوقات این تنظیمات مانع شناسایی صحیح توکن توسط سیستم می‌شوند. بهتر است VPN و آنتی ویروس را بطور موقت خاموش کنید
در ادامه هر یک از مواردی که به طور خلاصه ذکر شدند را با جزئیات بیشتر شرح می‌دهیم.
بررسی اتصال فیزیکی توکن امضای دیجیتال
اتصال فیزیکی توکن امضای دیجیتال epass3003 یکی از مراحل مهم در استفاده صحیح از این ابزار است. برای اطمینان از اتصال صحیح توکن به پورت USB، ابتدا باید بررسی کنید که آیا توکن به درستی وارد پورت شده است یا خیر. در صورتی که اتصال برقرار نشود، ممکن است مشکل از پورت USB باشد.
ابتدا توصیه می‌شود که تست را با پورت USB دیگر انجام دهید. با جابه‌جایی توکن به یک پورت دیگر همان رایانه، می‌توانید بررسی کنید که آیا مشکل از پورت اولیه بوده یا خیر. اگر همچنان مشکل برطرف نشد، امتحان توکن با پورت USB رایانه دیگر می‌تواند راه حل مناسبی باشد. این کار کمک می‌کند تا مطمئن شوید که آیا مشکل مرتبط با رایانه شماست یا اینکه احتمالاً مسئله‌ای در توکن شما وجود دارد.
با دنبال کردن این مراحل ساده و منطقی، می‌توانید مشکلات احتمالی اتصال فیزیکی را شناسایی و رفع کنید. همچنین از عملکرد صحیح توکن امضای دیجیتال خود اطمینان حاصل نمایید. بطور خلاصه این موارد عبارت‌اند از:
- اطمینان از اتصال صحیح توکن به پورت USB
- اتصال توکن به دیگر پورت‌های USB همان رایانه
- تست توکن با پورت USB دستگاه رایانه دیگر
بررسی صحت نصب برنامه توکن امضای دیجیتال در رایانه
برای اطمینان از صحت نصب برنامه توکن امضای دیجیتال، ابتدا باید مطمئن شوید که درایور توکن به درستی بر روی سیستم شما نصب شده است. به محض اتصال توکن به درگاه USB رایانه، درایور توکن معمولاً به صورت خودکار نصب می‌شود. همچنین، نرم‌افزار مدیریت توکن ePass3003TokenManager نیز اغلب به صورت autorun نصب می‌شود. برای اطمینان از صحت نصب برنامه توکن مراحل زیر را انجام دهید:
- اگر آیکون توکن (نمایه توکن سبز رنگ) در کنار ساعت کامپیوتر ظاهر شد، می‌توانید از صحت نصب توکن مطمئن شوید. با دابل کلیک بر روی آن نرم‌افزار مدیریت توکن را اجرا کنید.
- اگر آیکون توکن در کنار ساعت رایانه کامپیوتر ظاهر نشد، برای بررسی صحت نصب برنامه توکن از شیوه دیگری اقدام کنید. دکمه ویندوز کیبورد رایانه را فشار دهید و سپس کلمه “epass” را تایپ کنید. مطابق شکل زیر برروی برنامه مدیریت توکن epass3003TokenManager کلیک کنید تا اجرا شود.
نکته: در صورت مشاهده پیغام خطای زیر، با ادمین یا مدیر شبکه سازمان خود تماس بگیرید. این خطا در صورتی رخ می‌دهد که شما مجوز نصب برنامه جدید را ندارید.
نکته: در صورتی که برنامه مدیریت توکن epass3003 نصب نشده باشد، باید آن را به صورت دستی نصب کنید. در مقاله “آسان‌ترین شیوه نصب توکن امضای دیجیتال epass3003” این موضوع به طور کامل توضیح داده شده است.
پس از اجرای برنامه ePass3003TokenManager، ارتباط بین توکن و نرم‌افزار مدیریت را بررسی نمایید. برای این کار باید مطابق شکل زیر بر روی دکمه Login کلیک کنید. رمز ورود توکن به صورت پیش‌فرض 1234 است.
پس از ورود موفقیت‌آمیز، قادر خواهید بود تا ذیل بخش TokenList گواهی الکترونیکی و کلیدهای عمومی و خصوصی (public/private keys) مربوط به توکن خود را مشاهده و بررسی نمایید. این مراحل نه تنها صحت نصب بلکه عملکرد صحیح گواهی امضای دیجیتال شما را نیز نشان می‌دهد. چنانچه قادر هستید گواهی توکن و کلیدهای رمزنگاری را مشاهده کنید، توکن شما سالم بوده و به درستی نصب شده است.
در ادامه لازم است اعتبار گواهی الکترونیکی توکن خود را تست کنید. برای این کار، بخش بعد را مطالعه کنید.
نکته: چنانچه پس از اجرای برنامه ePass3003TokenManager و کلیک بر روی دکمه Login، پیام زیر را مشاهده کردید، نشانگر آنست که توکن توسط رایانه شناسایی نشده است.
ابتدا توکن را از پورت USB جدا کرده و مجددا به پورت USB وصل کنید. چنانچه اشکال برطرف نشد مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا اطمینان حاصل کنید که توکن epass3003 به سیستم شما متصل است
- درایور توکن را به‌روز رسانی کنید. برای به‌روزرسانی درایور توکن epass3003، ابتدا باید فایل ویرایش آخر را دانلود کنید. برای این کار، می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید و فایل اجرایی را دریافت و مراحل نصب را دنبال کنید. پس از اتمام نصب، سیستم خود را حتماً ری استارت کنید:
https://rsa.ir/rsa-uploads/ePass3003-English-withX64-latest.exe
- از آنجاکه فعال بودن vpn و تنظیمات Security ویندوز ممکن است در این امر دخیل باشد، پیشنهاد می‌شود، آنها را موقتاً خاموش کرده یا توکن امضای دیجیتال خود را به یک رایانه دیگر متصل کنید
اگر توکن شما در رایانه دیگر هم کار نمی‌کند و تمامی ملاحظات فوق را درنظر گرفته‌اید، با پشتیبانی شرکت رهسا تماس بگیرید.
چگونه از اعتبار گواهی داخل توکن مطمئن شویم؟
برای اطمینان از اعتبار گواهی داخل توکن، ابتدا باید توکن را به پورت USB رایانه متصل کنید. سپس برنامه epass3003TokenManager را اجرا کنید. پس از اجرای برنامه، دکمه login را بزنید و در این مرحله باید پین توکن خود را وارد کنید که به طور پیش‌فرض 1234 است. اگر قبلاً رمز توکن را تغییر داده‌اید، رمز جدید خود را وارد کنید.
پس از ورود موفقیت‌آمیز، گواهی مورد نظر خود را از لیست موجود انتخاب کنید. با دابل کلیک گواهی یا کلیک بر روی دکمه certificate view، می‌توانید جزئیات مربوط به گواهی شامل تاریخ شروع و پایان آن را مشاهده نمایید.
این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که گواهی همچنان معتبر است و نیاز به تمدید ندارد. با پیروی از این مراحل ساده می‌توانید با اطمینان بیشتری از امنیت و اعتبار گواهی‌های دیجیتال خود استفاده کنید. در این صفحه چنانچه بر روی سربرگ “Details” کلیک کنید، می‌توانید نوع گواهی الکترونیکی (شخص حقیقی، شخص حقوقی یا مهر سازمانی) را چک کنید.
نکته: شرایط گواهی الکترونیکی برخی از سامانه‌ها متفاوت است. بعنوان مثال در ارتباط توکن با سامانه بانک ملت، نیاز است که تنها یک گواهی بر روی توکن شما وجود داشته باشد. همچنین برای کار با برخی از نرم‌افزارهای حسابداری مانند هلو، لازم است گواهی دوساله تهیه کرده باشید.
در صورتی که گواهی روی توکن شما اعتبار دارد، توکن و گواهی شما سالم است. در صورتی که هنوز نمی‌توانید با سامانه مورد نظر و امضای دیجیتال اسناد ارتباط برقرار کنید، بخش بعد را مطالعه کنید.
پیش‌نیازهای ارتباط توکن با سامانه چیست؟
در صورتی که با وجود نصب صحیح و سالم بودن توکن و گواهی آن، همچنان ارتباط توکن امضای دیجیتال epass3003 با سامانه و امضای دیجیتال اسناد امکان‌پذیر نیست، ممکن است دلایل متعددی وجود داشته باشد. برخی از این موارد در ادامه ذکر می‌گردند:
1- پیش‌نیازهای ارتباط با سامانه را نصب وتنظیم نکرده‌اید (بهتر است قبل ازبرقراری ارتباط توکن با سامانه از پشتیبانی آن سامانه پیش‌نیازها را سوال کنید) بعنوان مثال:
- سامانه ثبت من و جامع تجارت نیاز به نصب برنامه دستینه دارند
- سامانه بانکداری اینترنتی بانک ملت نیاز به برنامه جاوا دارد
- سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد ایران) نیاز به نصب برنامه‌های جاوا، مهر و موم، netframework. و تنظیمات خاص مرورگر دارد
- سامانه املاک و مستغلات نیاز به برنامه سیلورلایت دارد
- بسته به نوع نرم‌افزار حسابداری شما، ارتباط با سامانه مودیان مالیاتی متفاوت است
- بهتر است برای ارتباط توکن با سایر سامانه‌ها، پیش‌نیازهای نرم‌افزاری و سیستمی را قبلاً از پشتیبانی آنها سوال کنید
2- سامانه مورد نظر شما مشکل فنی دارد. این مشکل ممکن است موقتی بوده و پس از گذشت زمان برطرف شود. در هر صورت بهتر است در این مواقع با پشتیبانی سامانه تماس بگیرید
برای اینکه بطور کامل با پیش‌نیازهای نرم‌افزاری و سیستمی سامانه‌های کاربردی از جمله سامانه جامع تجارت، سامانه ستاد ایران، سامانه ثبت من، بانکداری اینترنتی بانک ملت، سامانه مودیان مالیاتی، سامانه املاک و مستغلات آشنا شوید، می‌توانید مقالات مندرج در پایگاه دانش وب‌سایت رهسا را مطالعه کنید.
جمع‌بندی
در برخی از مواقع ممکن است شرایطی پیش بیاید که شما نتوانید با سامانه مورد نظرتان ارتباط برقرار کرده و اسناد را امضاء و مبادله کنید. در این مواقع اولین فکری که به نظرتان می‌رسد خرابی توکن است. علاوه بر مشکلات توکن، عوامل متعددی ممکن است در بروز این اشکالات دخیل باشند. در این مقاله سعی کردیم، مرحله به مرحله شما را با عیب‌یابی ارتباط توکن امضای دیجیتال epass3003 با سامانه آشنا کنیم.
بعنوان یک قانون ساده هر موقع که آیکون سبز رنگ توکن را در کنار ساعت رایانه مشاهده کردید، توکن شما از لحاظ فنی سالم است. در این حالت معمولاً خطا از توکن نیست و ممکن است به دلایل زیر رخ داده باشد:
- توکن شما فاقد گواهی است یا تاریخ اعتبار گواهی روی توکن شما منقضی شده است. برای تمدید گواهی الکترونیکی توکن خود می‌توانید با پشتیبانی شرکت رهسا تماس بگیرید. همچنین امکان تمدید گواهی از طریق دفاتر ثبت‌نام به صورت حضوری و سامانه جیکا (یا مرجع صادرکننده گواهی الکترونیکی)، به صورت غیرحضوری وجود دارد
- خطا از سامانه‌ای است که قصد دارید با آن ارتباط برقرار کنید یا پیش‌نیازهای نرم‌افزاری آن بر روی رایانه شما نصب نشده است. در اینصورت باید با خدمات پشتیبانی سامانه مربوطه تماس حاصل فرمائید
اگر همچنان مشکل پابرجاست، می‌توانید موارد زیر را نیز انجام دهید:
- تست توکن با یک رایانه دیگر و یا مرورگر متفاوت
- غیرفعال کردن vpn، آنتی ویروس یا فایروال کامپیوتر به صورت موقتی
- نصب مجدد یا به‌روزرسانی درایور توکن امضای دیجیتال epass3003
- چک کردن داشتن مجوز نصب برنامه با ادمین شبکه سازمان خود
در روندنمای زیر نحوه عیب یابی توکن ذکر شده است. با دنبال کردن مراحل این چارت می‌توانید به راحتی و به سرعت نوع مشکل را شناسایی و نسبت به برطرف کردن آن اقدام کنید.
